ΤΟ ΝΕΟ ΦΡΟΥΡΙΟ ΤΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ

1η πολιορκία της Κέρκυρας από τους Οθωμανούς:

Μετά την άλωση της Πόλης οι Οθωμανοί άρχισαν να επιτίθενται όλο και πιο συχνά προς τη δύση και ιδιαίτερα κατά των Ενετών. Καθώς λοιπόν η Κέρκυρα βρισκόταν υπό την προστασία των Ενετών, οι Οθωμανοί προσπάθησαν το 1537 Μ.Χ. να την καταλάβουν.
Αποβιβάστηκαν λοιπόν (λέγεται ότι ήταν περίπου 25000) στο νησί (Γουβιά/29/8/1537)και γρήγορα ήρθαν αντιμέτωποι με τη τοπική φρουρά (Ενετοί και Κερκυραίοι στρατιώτες, συνολικά 2000 περίπου) που ήταν κλεισμένοι στο παλιό Φρούριο.
Ευτυχώς όμως για το νησί ο συνδυασμός της έλλειψης τροφών και η επιδημία της πανώλης που τους επισκέφτηκε τους ανάγκασε να εγκαταλείψουν το νησί στις 11 Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους.
Φεύγοντας όμως πήραν μαζί τους και πολλούς αιχμαλώτους (μερικοί τους υπολογίζουν σε 15000 - 20000) ενώ το νησί λεηλατήθηκε και οι καλλιέργειες κάηκαν.
Η καταστροφή ήταν ολοκληρωτική.

Η ανάγκη δημιουργίας ενός νέου φρουρίου:

Μετά το τέλος της 1ης πολιορκίας της πόλης από τους Τούρκους, η απαίτηση του συνόλου των κατοίκων της πόλης αλλά και της υπαίθρου για τον εντοιχισμό όλης της πόλης ήταν πολύ έντονη.
Η Βενετία όφειλε να αντιπαραθέσει στον πολυάριθμο στρατό των Οθωμανών Τούρκων έναν στρατό στηριζόμενο στην τεχνική και στις ισχυρές οχυρώσεις, αφού οι δικοί της στρατιώτες θα ήταν πάντα λιγότεροι.
Αυτό αποδείχθηκε στην τουρκική πολιορκία της Κέρκυρας το 1537 πέρα για πέρα αληθινό.
Η τρομερή καταστροφή σε στρατό και άμαχο πληθυσμό, που υπέστη το νησί σ' αυτήν την πολιορκία, δεν άφηνε αμφι­βολίες για την αναγκαιότητα της εκτέλεσης των οχυρωματικών έργων που ζητούσαν οι Κερκυραίοι.

Τα σχέδια:

Ο γνωστός αρχιτέκτονας Ferrante Vitelli αναλαμβάνει τα σχέδια και την υλοποίηση της ιδέας. Τα σχέδια προέβλεπαν την κατεδάφιση των σπιτιών στις παρυφές του λόφου του Αγίου Μάρκου και την οχύρωση της ακρόπολής του με τη δημιουργία του Νέου Φρουρίου.
Ο ρόλος του Νέου Φρουρίου δεν περιοριζόταν στον έλεγχο των γύρω περιοχών, χερσαίων και θαλάσσιων, αλλά και στην προστασία των 24 συνοικιών της νέας πόλης με τους 8.000 και πλέον κατοίκους, που επιτέλους αποφασίστηκε να προστατευτούν με την κατασκευή περιμετρικού τείχους.

Η κατασκευή:

Όπως είπαμε μετά το τέλος της πρώτης πολιορκίας από τους Τούρκους το νησί και οι κάτοικοί του βρισκόταν σε πολύ δύσκολη κατάσταση. Ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού αφανίστηκε, ενώ όσο απέμεινε υποβλήθηκε σε μεγάλες θυσίες κατά τη διάρκεια της οχύρωσης της νέας πόλης και του Νέου Φρουρίου.
Τα οικοδομικά υλικά που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή των οχυρώσεων προέρχονταν κυρίως από υποχρεωτικές κατεδαφίσεις οικιών.
Περίπου 2.000 οικίες κατεδαφίστηκαν μόνο μέσα στο Παλαιό Φρούριο, ενώ ένας μεγάλος αριθμός οικοδομημάτων κατεδαφίστηκαν και έξω από αυτό, για να εξυπηρετηθούν οι ανάγκες του τειχισμού και των κατασκευών του Νέου Φρουρίου.
Όλες αυτές οι κατεδαφίσεις και τα μεγάλα οχυρωματικά έργα, σε συνδυασμό με τη δυσβάστακτη φορολογία, ταλαιπώρησαν τους Κερκυραϊκούς ολόκληρο το 16ο αι.

Το νέο κέντρο και η νέα πόλη:

Η μεσαιωνική πόλη εγκαταλείπονταν από τους κατοίκους, για να μείνουν εκεί μόνο στρατιώτες. Άρχισε να δημιουργείται ένα νέο κέντρο πόλης, αφού οι κάτοικοι του παλιού φρουρίου έβλεπαν τις κατοικίες τους να κατεδαφίζονται.
Όταν μάλιστα, μεταφέρθηκε στην νέα οχυρωμένη πόλη, ο καθεδρικός ναός (1633), και στη συνέχεια, στην μικρή πλατεία που δημιουργήθηκε, οικοδομήθηκε το παλάτι του Λατίνου επισκόπου και η λέσχη των ευγενών (που αργότερα μετατράπηκε σε θέατρο, γνωστό με το όνομα θέατρο του San Giacomo) ορίστηκε εκεί και το κέντρο της νέας πόλης, με αποτέλεσμα η πρώτη πόλη (Εξώπολη) που είχε αναπτυχθεί κάτω από τη προστασία του δίκορφου βράχου να ξεχαστεί και η ακρόπολή της να γίνει η παλιά ακρόπολη και όλη μαζί το Παλαιό Φρούριο.
Στα τέλη του 17ου αιώνα συμπληρώθηκε η άμυνα του Νέου Φρουρίου, με τα φρούρια του Αβράμη και του Σαρόκο.
Όμως μεγάλο μέρος του Νέου Φρουρίου καταστράφηκε, ύστερα από απαίτηση των Μεγάλων Δυνάμεων, πριν την ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα, αλλά και κατά τους μεγάλους βομβαρδισμούς του Β' Παγκόσμιου πολέμου.
Σήμερα μπορούμε να θαυμάσουμε ένα αρκετά μεγάλο μέρος του πάνω από το λιμάνι της Σπηλιάς.
Βλέπουμε το Λέοντα του Αγίου Μάρκου, το έμβλημα του Ενετικού κράτους στην μπροστά όψη του. Στην περιοχή πίσω από το λιμάνι βρίσκεται επίσης και η Πύλη της Σπηλιάς, μια από τις δύο πύλες του παλιού τείχους της πόλης που έχουν διασωθεί.
Μια σπουδαία μάχη (2η πολιορκία της πόλης από τους Οθωμανούς):
Σε αυτό το φρούριο δόθηκε η κρισιμότερη ίσως μάχη στην ιστορία της πόλης.
Το 1716 οι Οθωμανοί Τούρκοι αποβιβάζονται στο νησί και αρχίζουν να πολιορκούν τα τείχη του Νέου Φρουρίου από γύρω θέσεις. Αρχηγός της φρουράς της πόλης ήταν ο Ιωάννης Ματθίας Σχολεμβούργος και είχε υπό την καθοδήγησή του 5000 Ενετούς και 3000 Κερκυραϊκούς στρατιώτες.
Η πολιορκία ξεκίνησε στις 8 Αυγούστου του 1716 και οι Τούρκοι άρχισαν να επιτίθενται με σφοδρότητα κατά των υπερασπιστών του φρουρίου. Οι τελευταίοι κατάφερναν όμως να αποκρούουν με μαεστρία και γενναιότητα τις επιθέσεις τους και πρόβαλαν σθεναρή αντίσταση.
Τελικά το οργανωμένο σχέδιο άμυνας των Ενετών σε συνδυασμό με το σύνολο των οχυρωματικών παρεμβάσεων στο νησί τα τελευταία χρόνια από τους ίδιους τους Ενετούς και την ικανότητα του ίδιου του Σχολεμβούργου κράτησαν την Κέρκυρα μακριά από τα χέρια των Τούρκων.
Οι ντόπιοι κάτοικοι μάλιστα λένε ότι την κρίσιμη ώρα τις ισορροπίες άλλαξε μια ξαφνική καλοκαιρινή καταιγίδα που με καταστρεπτική μανία χτύπησε το στρατόπεδο των Τούρκων. Οι τελευταίοι υπέστησαν σοβαρότατες ζημιές και την επόμενη ημέρα αναγκάστηκαν να φύγουν από το νησί, αποδίδοντας έτσι την νίκη και στη βοήθεια του προστάτη του νησιού του Αγίου Σπυρίδωνα, που έστειλε την καταιγίδα για να βοηθήσει τους αμυνόμενους.
Από τότε τελείται στην πόλη λιτανεία προς τιμή του Αγίου Σπυρίδωνα, που θυμίζει σε όλους μας τη σωτηρία του νησιού από τον τουρκικό επεκτατισμό της εποχής εκείνης στις 11 Αυγούστου κάθε έτους.
Άγαλμα του Σχολεμβούργου βρίσκεται μπροστά από την πύλη του Παλαιού Φρουρίου ενώ και η οδός που βρίσκεται η είσοδος του Νέου Φρουρίου έχει το όνομά του. Μέσα στο Νέο Φρούριο βρίσκεται και το σχολείο μας.


Γεώργιος Λαμπής – Κέρκυρα, Νέο Φρούριο, Ιούλιος 2009.

ΤΟ ΝΕΟ ΦΡΟΥΡΙΟ ΤΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ( ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ )

Γεώργιος Λαμπής – Κέρκυρα, Νέο Φρούριο, Ιούλιος 2009.

ΤΟ ΚΡΥΦΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΤΗΝ ΜΟΝΗ ΠΕΝΤΕΛΗΣ

Στους πρόποδες της Παλαιάς Πεντέλης,μέσα στο καταπράσινο περιβάλλον του βουνού βρίσκεται το ιστορικό αντρικό μοναστήρι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου ή ποιό γνωστό στο ευρύ κοινό ως Μονή Πεντέλης.
Σίγουρα θα νιώθει πολιορκημένο από τον οικισμό της Παλαιάς Πεντέλης που συνεχώς αναπτύσσεται και το περιτριγυρίζει ασφυκτικά.
Η Μονή χτίστηκε από τον επίσκοπο Ευβοίας Τιμόθεο το 1578 μετά από αίτημα της οικογένειας Δέγγλερη που ήταν όλοι τους πολύ πιστοί Χριστιανοί και ήθελαν ένα μέρος να μονάσουν.
Αμέσως μετά την κατασκευή αυτής της οικογενειαρχικής μοναστικής κοινότητας η Μονή μάζεψε τους ασκητές που έβρισκαν την επαφή τους με τον Θεό στις σπηλιές του βουνού.
Πολλοί ασκητές κατέβηκαν από την σπηλιά των Αμώμων και βρήκαν καταφύγιο και γαλήνη στην αγκαλιά της Μονής.
Στην Τουρκοκρατία η Μονή είχε στην κυριότητά της μεγάλη έκταση γης ενώ οι μοναχοί είχαν αυξηθεί στους εκατό. Στα υπόγεια της λειτούργησε κρυφό σχολειό ενώ η εξάρτηση της από το Πατριαρχείο της έδωσε πολλά προνόμια σε συνδυασμό με την αγάπη που είχε στη Μονή η μητέρα του Σουλτάνου.
Με την ανεξαρτησία που είχε αποκτήσει η Μονή βοήθησε στον επαναστατικό αγώνα σαν μεγάλο εθνικό και πνευματικό κέντρο που είχε γίνει και είχε φυγαδεύσει πολλούς επαναστάτες από τα υπόγεια της.
Εξωτερικά η μονή μοιάζει με καστρομονάστηρο με ψηλά τείχη και μεγάλες βαριές ξύλινες πόρτες.
Στον εσωτερικό περίβολο της Μονής ο επισκέπτης μπορεί να δει αρχαία κομμάτια,επιγραφές και μικρά κιονόκρανα ενώ εσωτερικά στον παλαιό ναό της Μονής υπάρχει η επιγραφή 1572 όπως επίσης μερικές αγιογραφίες με έντονο ενδιαφέρον.
Σε μια αγιογραφία ο προσεχτικός παρατηρητής θα δει τον Άγιο Τιμόθεο,τον πρώτο κτήτορα της Μονής να πολεμάει την πανούκλα και την χολέρα,αυτές τις δυο αρρώστιες που βασάνιζαν την Αθήνα τον 16ο αιώνα ενώ σε μία άλλη θα δει τους δαίμονες που βγαίνουν από τα έγκατα της γης για να βασανίσουν τους ανθρώπους. Ξαναβγαίνοντας στον περίβολο μην ξεχάσουμε να επισκεφτούμε ένα διαμορφωμένο ασκητικό κελί εποχής με το τραπεζάκι και το κρεβατάκι του μοναχού που έμενε εκεί,όπως επίσης και τον νεότερο αλλά όμορφο ιερό ναό.
Το βλέμμα του επισκέπτη όμως το μαγνητίζει το κρυφό σχολείο που βρίσκεται στα υπόγεια της Μονής. Είναι ένα διαμορφωμένο ιστορικό μουσείο που περιμένει τον επισκέπτη να του ανοίξει το ιστορικό παρελθόν του. Όταν περνάς την πόρτα του υπογείου νομίζεις ότι μπαίνεις σ’ έναν μυστικό κόσμο του 17ου αιώνα.
Τα υπόγεια περάσματα οδηγούν σε διαμορφωμένες αίθουσες ενώ δεν ξέρεις το τι μπορεί να συναντήσεις στην επόμενη στροφή. Τα κέρινα ομοιώματα είναι τόσο ζωντανά που νομίζεις πως θ’ ανοίξουν το στόμα τους και θα σου εξιστορήσουν τον πόνο τους,τα όνειρα τους,τους φόβους τους.
Ο γέρος ιερέας που κάνει μάθημα στα παιδιά και τους λέει να είναι γενναία στον αγώνα,τα παιδιά που τον ακούν με δέος,ο αρματολός με το τουφέκι του κρυμμένος σε μια άλλη γωνιά.
Η ωραία πύλη που περιμένεις ν’ ανοίξει για να βγει ο ιερέας να κάνει την μυστική λειτουργία στο μυστικό υπόγειο εκκλησάκι. Τα πάμπολλα ιστορικά αντικείμενα να δεις, τα παλιά σκονισμένα βιβλία στα ράφια που περιμένουν να τα μελετήσεις,τα ιστορικά χειρόγραφα αναρτημένα στους τοίχους που περιμένουν να τα διαβάσεις και από κάτω αρχαία κιονόκρανα σ’έναν ιστορικό συνδυασμό.

Ιερά μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Πεντέλης.

Υπάγεται στην Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών και ιδρύθηκε το 1578.
Βρίσκεται στη νότια πλευρά της Πεντέλης, 18 χλμ. από την Αθήνα.
Κατά τα έτη 1688-1690 καταστράφηκε κατά την άλωση των Αθηνών από τον Μοροζίνι. Ανακαινίστηκε τον 18ο αι., οπότε και έγινε σπουδαίο χριστιανικό κέντρο που προσέφερε πολλές υπηρεσίες στον υπόδουλο Ελληνισμό.
Το καθολικό είναι αφιερωμένο στην κοίμηση της Θεοτόκου. Ανακαινίστηκε το 1953 με σχέδια του καθηγητή Α. Ορλάνδου.
Πρόκειται περί βυζαντινού κτίσματος. Είναι ναός σταυροειδής με τρούλο, με προσθήκη δύο ναρθήκων εικονογραφημένων.
Εορτάζει στις 15 Αυγούστου και τη Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος.
Στις υπόγειες στοές ο χώρος έχει διαμορφωθεί κατάλληλα και έχει γίνει μόνιμη αναπαράσταση του Κρυφού Σχολειού.
Διαθέτει ξενώνα, μουσείο και πλούσια βιβλιοθήκη και είναι ανδρικό μοναστήρι.
Πολλοί ερευνητές υποστηρίζουν πως το κρυφό σχολειό της μονής δεν υπήρξε ποτέ, και είναι φτιαχτό, αυτό είναι μια άλλη ιστορία που οποίος ενδιαφέρεται μπορεί να το ψάξει και να βρει αυτό ακριβός που θέλει.


Γεώργιος Λαμπής – Πεντέλη, Κρυφό σχολειό, Απρίλιος 2010.

ΤΟ ΚΡΥΦΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΤΗΝ ΜΟΝΗ ΠΕΝΤΕΛΗΣ ( ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ )

Γεώργιος Λαμπής – Πεντέλη, Κρυφό σχολειό, Απρίλιος 2010.

ΤΟ ΜΝΗΜΑ ΤΗΣ ΔΟΥΚΙΣΣΑΣ ΤΗΣ ΠΛΑΚΕΝΤΙΑΣ

To Μνήμα της Δούκισσας της Πλακεντίας Νοτιοδυτικά και λίγα μέτρα παραπέρα της Maisonette, στα δεξιά του δρόμου για όποιον απομακρύνεται απ’ αυτή, βρίσκεται το κομψότατο Μνήμα της Δούκισσας της Πλακεντίας.
Παρουσιάζεται με την επανερμηνευμένη, όπως θα δούμε, μορφή ενός αρχαιότροπου δωρικού ναού σε μικρογραφία, με αέτωμα, ανθέμια και ακρωτήρια, ο οποίος εδράζεται πάνω σε 3 στιβαρούς, επάλληλους, επίσης μαρμάρινους, αναβαθμούς.

Στην προς τον δρόμο στενή του πλευρά, φέρει την επιγραφή:

«Sophie de Marbois / Duchesse de Plaisance / Francaise / Nee a Philadelphie le 3 Avril 1785 / Decedee a Athenes le 14 Mai 1854».

Η οποία επιγραφή σε μετάφραση, σημαίνει:

«Σοφία ντε Μαρμπουά / Δούκισσα της Πλακεντίας / Γαλλίδα / Γεννηθείσα στην Φιλαδέλφεια στις 3 Απριλίου 1785 / Θανούσα στην Αθήνα στις 14 Μαϊου 1854».
Την αρτιότερη περιγραφή του μικρού αυτού μνημείου, την βρίσκουμε σε κείμενο του Κώστα Μπίρη, που όμως εσφαλμένα αποδίδει το έργο, στον Σταμάτιο Κλεάνθη.

Περιγράφει ο Κώστας Μπίρης, ως εξής:

«Ένα κλασσικόν βάθρον, με τρεις αναβαθμούς, υποστηρίζει μίαν λάρνακα Δωρικού ρυθμού. Ρομαντική σύνθεσις εντελώς πρωτότυπος, εμπνευσμένη μεν από τον ελληνικόν ρυθμόν, αλλά χωρίς καμμίαν υποταγήν εις του ορθοδόξου κλασικισμού τας αξιώσεις: οι δωρικοί κίονες που ενσωματώνονται εις τας τέσσαρας γωνίας του μνημείου, έχουν άβακας κυκλικούς, η ζωφόρος λείπει εντελώς, και μόνον ένα κυμάτιων υποστηρίζει το γείσον, απλοποιημένον και αυτό εις την πλέον αδράν μορήν του.

Απέδιξεν εις το έργον του αυτό ο Κλεάνθης την ευαισθησίαν ν’ αποφεύγη τας απομιμήσεις εις την Αρχιτεκτονικήν μικρογραφίας, δηλαδή πιστήν μεν αλλά ατροφικήν και αφύσικον
ειςδιαστάσεις χρήσιν των ρυθμών. Ούτε και τα ακρωτήρια του αετώματος ακολουθούν τον κλασσικόν τύπον. Τα διέπλασε πλατύτερα, χαμηλότερα, απολύτως ήρεμα. Επωφελήθη τέλος, από την κλίσιν που έχουν οι κλασσικοί κίονες προς το εσωτερικόν των ναών και εξεμεταλλεύθη το στοιχείον αυτό με μαγαλυτέραν έντασιν, δια να δώση εις το έργον του πλαστικότητα και συγκίνησιν. Οι μικροί αυτοί ανάγλυφοι δωρικοί κίονες των γωνιών του μνημείου, βλέπει κανείς να προσκλίνουν, διαπνεόμενοι από κάποιον αισθηματικόν λύγισμα, από ευλαβικήν συμπόνοια προς την μορφήν που θα ανεπαύετο ανάμεσά των, εις το εσωτερικόν του τάφου».
(Μπίρης Κώστας Αι Αθήναι από του 19ου εις τον 20ον αιώνα σελ. 127-128).
Παρ’ όλο που η ελληνική βιβλιογραφία αποδίδει το Mνήμα στον Κλεάνθη, αποτελεί πιθανότερα έργο του Βαυαρού Friedrich von Gaertner (1792-1847), στον οποίο η εκκεντρική δούκισσα παρήγγειλε το σχέδιο του τάφου της ιδίας και της κόρης της, περί το 1840-1844, όταν ο περίφημος αρχιτέκτων βρισκόταν στην Αθήνα, επιβλέποντας την ανέγερση των βασιλικών ανακτόρων.
Το μνημείο οικοδομήθηκε το 1857, τρία χρόνια μετά τον θάνατο της δούκισσας, από τον Γεώργιο Σκουζέ, σύζυγο της παλιάς γραμματέως της, Ελένης Καψάλη.
Βάνδαλοι, διέρρηξαν το 1946 το μνήμα, διασκόρπισαν τα οστά και κατέστρεψαν τα ανθέμια και τα ακρωτήρια που στόλιζαν τα δύο αετώματα στις στενές του όψεις.
Η τραγική ειρωνεία της ιστορίας όμως είναι πως η Δούκισσα δεν πρόλαβε να δει ολοκληρωμένο το όνειρο της.
Πέθανε από κατάθλιψη έναν χρόνο πριν το ανάκτορο τελειώσει.
Αυτό φυσικά δημιούργησε άλλον έναν θρύλο γύρω από το όνομα της,πως το φάντασμα της περιφέρεται στο ανάκτορο που τόσο ήθελε να μείνει και αγαπούσε.Ο φίλος της Σταμάτης Κλεάνθης εκτός από τα άλλα κτίρια που είχε φτιάξει γι’ αυτήν,της έφτιαξε και την τελευταία της κατοικία,έναν τάφο κοντά στο αγαπημένο της ανάκτορο αντάξιο της ζωής της και της προσωπικότητας της.
Μια μαρμάρινη λάρνακα Δωρικού ρυθμού πάνω σε τριών επιπέδων βάθρο που στηρίζεται πάνω σε τέσσερις δωρικούς κίονες. Το 1945 όμως ληστές σύλησαν τον τάφο νομίζοντας πως θα βρουν κρυμμένο θησαυρό. Αφού δεν βρήκαν το αναμενόμενο γι’ αυτούς εύρημα,κατέστρεψαν τα οστά της Δούκισσας από εκδίκηση. Η Δούκισσα δεν βρήκε την ησυχία της ούτε μετά τον θάνατο της όπως και κάποια πράγματα που άφησε πίσω της φεύγοντας.


Γεώργιος Λαμπής – Απρίλιος 2010.

Ο ΠΥΡΓΙΣΚΟΣ TOURELLE ΣΤΗΝ ΠΕΝΤΕΛΗ

Η νεοελληνική ιστορία της Πεντέλης στιγματίζεται από μια διακεκριμένη προσωπικότητα που αγαπάει αυτόν τον τόπο και περνάει εδώ τα τελευταία χρόνια της ζωής της. Το 1785 γεννιέται στη Φιλαδέλφεια της Αμερικής η Σοφία Ντε Μαρμπουά, Δούκισσα της Πλακεντίας, κόρη Γάλλου διπλωμάτη. Επηρεασμένη από το Φιλελληνισμό που επικρατεί εκείνη την εποχή στο Παρίσι, έρχεται στην Ελλάδα και εγκαθίσταται το 1830 στο Ναύπλιο, ενώ βοηθάει τον αγώνα των Ελλήνων για την απελευθέρωση.
Στα χρόνια που ακολουθούν, η κόρη της Ελίζα καταπονείται από φυματική νόσο.
Έπειτα από ένα μεγάλο ταξίδι στην Ανατολή, η κόρη πεθαίνει στη Βηρυτό. Καθώς επιθυμία της Ελίζας ήταν να ταφεί στην Ελλάδα, η Δούκισσα τη βαλσαμώνει και έρχεται στην Αθήνα, όπου ζει στο παλάτι της στο κέντρο της πόλης μαζί με το άψυχο κορμί της κόρης της.
Το 1840, μαζί με το νέο της σύντροφο αρχιτέκτονα Σταμάτη Κλεάνθη συζητούν με τους μοναχούς της Ιεράς Μονής Πεντέλης και συμφωνούν την οικοδόμηση νέου δουκάτου, μετά από επέμβαση της κυβέρνησης. Οικοδομούνται τρία σπίτια στην Πεντέλη, το ένα επί της οδού Ελευθερίου Βενιζέλου (επέκταση της λεωφόρου Πεντέλης), ένα στην πλατεία Χαραυγής και το μεγαλοπρεπές ανάκτορο "Καστέλο της Ροδοδάφνης".
Πολλοί υποστηρίζουν πως η δούκισσα περνάει τα τελευταία της χρόνια μιλώντας συχνά στη βαλσαμωμένη της κόρη περιτριγυρισμένη από άνθη, με παρέα τα αγαπημένα της σκυλιά, έως το 1847 που ξεσπάει πυρκαγιά στο παλάτι της στην Αθήνα και μαζί με το σπίτι καίγεται και το βαλσαμωμένο κορμί της πολυαγαπημένης της κόρης.
Το 1854 πεθαίνει πλέον και η ίδια πικραμένη στο ανάκτορό της στην Πεντέλη.


Γεώργιος Λαμπής – Πεντέλη, Πυργίσκος Tourelle, Απρίλιος 2010.

ΖΑΚΥΝΘΟΣ – ΕΝΕΤΙΚΟ ΚΑΣΤΡΟ

Η περιοχή του Κάστρου είναι μεγάλης ιστορικής σημασίας καθώς στο εσωτερικό του, τα χρόνια της Ενετοκρατίας βρισκότανε η πρωτεύουσα του νησιού. Η ακριβής χρονολογία που χτίστηκε το Κάστρο δεν είναι γνωστή.
Τα τείχη του είναι από λαξευτή πέτρα και η μορφή τους μοιάζει με παρόμοια τείχη σε κάστρα της Κρήτης. Το 1480 κατεδαφίστηκε μεγάλο μέρος του από τους Τούρκους και δεν επιτράπηκε η αναστήλωση του.
Από τότε έως το 1514 οι κάτοικοι του νησιού έκαναν πολλές προσπάθειες αναστήλωσής του μετά από κάθε επιδρομή ή σεισμό, αλλά η κυριότερη αναστύλωση έγινε το 1515 με ενίσχυση της Βενετίας.
Τότε προστέθηκαν τα κανόνια και η μεγάλη Πύλη η καμπάνα της οποίας χρησίμευε ως ρολόι της πόλης. Η παρουσία των Βενετών φαίνεται ακόμα εάν παρατηρήσουμε την τρίτη πύλη εισόδου, τα τείχη της οποίας φέρουν "το Λέοντα του Αγίου Μάρκου" σύμβολο της Βενετίας.
Το Κάστρο φιλοξενούσε όλη την πόλη της Ζακύνθου, τις διοικητικές υπηρεσίες και το στρατό.
Οι Βενετοί δημιούργησαν μέσα στο Κάστρο έργα σπάνια της εποχής, όπως ένα οργανωμένο αποχετευτικό σύστημα.
Το πέρασμα των χρόνων και οι πολλοί καταστρεπτικοί σεισμοί του παρελθόντος αλλοίωσαν την μορφή της παλιάς πόλης, από την οποία σήμερα διασώζονται ελάχιστα δείγματα. Πιο συγκεκριμένα, μέσα στην περιοχή του Κάστρου ο επισκέπτης μπορεί να δει τις πέτρινες θολωτές φυλακές, το κτίριο της Πυριτιδαποθήκης, τον κεντρικό προμαχώνα του φρουρίου, κατάλοιπα του αποχετευτικού συστήματος, καθώς και ερείπια πολλών εκκλησιών.
Η γεωλογική μεταβολή του 16ου αιώνα, οδήγησε στην αποκοπή της Νοτιοανατολικής πλευράς του Κάστρου από το Λόφο του Εξηνταβελόνη.
Τότε καταστράφηκαν τα Κυκλώπεια Τείχη και η Αρχαία Ακρόπολη της Ζακύνθου.
Από το Χάσμα μπορούμε να διακρίνουμε και το Κάστρο της Κυλλήνης.
Η θέση του Κάστρου δεν ήταν τυχαία, καθώς οι Ενετοί διάλεγαν πάντα να χτίζουν τα Κάστρα τους έτσι ώστε να έχουν οπτική επαφή μεταξύ τους.
Η γεμάτη πεύκα γύρω περιοχή προσφέρει εξαιρετική θέα προς την πόλη της Ζακύνθου.
Τα ορατά μνημεία που αποκαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια των τελευταίων ανασκαφών χρονολογούνται από τη βυζαντινή εποχή έως και την περίοδο της Αγγλοκρατίας και είναι τα εξής :

α. Σωτήρας ή Παντοκράτορας ή "Domo" ή San Salvatore ( Βυζαντινός ναός 12ου αιώνα).

β. Αγ. Φραγκίσκος , τρίκλιτη βασιλική 14ου αιώνα.

γ. Αγ. Βαρβάρα, μονόκλιτη βασιλική.

δ. Αγ. Ιωάννης ο Πρόδρομος,τέλη 15ου αιώνα.

ε. Ναός Υπεραγίας Θεοτόκου Λαουρένταινας.

στ. Αγ. Ιωάννης Θεολόγος, 15ος αιώνας.

ζ. Ενετικές φυλακές.

η. Ενετική πυριτιδαποθήκη.

θ. Γήπεδο Άγγλων αξιωματικών.

ι. Αγγλικός στρατώνας.

ία. Διοικητήριο – στρατώνας.

Μια άλλη ιστορική πηγή μας αναφέρει ότι Το Ενετικό Φρούριο Ζακύνθου βρίσκεται στη θέση που σύμφωνα με γραπτές μαρτυρίες υπήρχαν τα τείχη της Αρχαίας Ακρόπολης (Ψωφίδας).
Οι επαναλαμβανόμενοι μεγάλοι σεισμοί που έπλητταν το νησί κατέστρεφαν και τα οχυρωματικά έργα με αποτέλεσμα να ανακατασκευάζονται συχνά.
Η κατασκευή των τειχών και των οχυρώσεων του Φρουρίου, που έχουν διασωθεί, ολοκληρώθηκε το 1646, όταν proveditor general da mar ήταν ο Io Bapt. Grimani, από Ενετούς μηχανικούς με ντόπιους μαστόρους, με μεγάλη επιμέλεια και ανθεκτικά υλικά.
Τότε κατασκευάστηκε και ο κύριος λιθόστρωτος δρόμος, που έφτανε μέχρι τον αιγιαλό, η περίφημη Strada Giustiniana, η Σαρτζάδα, όπως καθιερώθηκε τα νεότερα χρόνια.
Σημαντική επέμβαση για τη συντήρηση κι επισκευή των τειχών, αλλά και των κτιρίων του Φρουρίου, με παράλληλη φροντίδα για το σύστημα ύδρευσης και αποχέτευσης, έγινε από τους ΄Αγγλούς το 1812, όταν ήταν κυρίαρχοι στο νησί.

Γεώργιος Λαμπής – Ζάκυνθος, Ενετικό κάστρο, Αύγουστος 2009.

ΖΑΚΥΝΘΟΣ – ΕΝΕΤΙΚΟ ΚΑΣΤΡΟ ( ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ )

Γεώργιος Λαμπής – Ζάκυνθος, Ενετικό κάστρο, Αύγουστος 2009.