Βόρεια της περιοχής φυλής και σε υψόμετρο 850 μέτρων, βρίσκονται τα ερείπια από το φρούριο της φυλής, που κατασκευάστηκε τον 5ο π.χ. αιώνα για να ελέγχει τον δρόμο που ένωνε την Αττική και την Βοιωτία.
Το πιο νέο φρούριο της φυλής, 4ου αιώνα π.χ., εντασσόταν στο ενιαίο αμυντικό σύστημα που οργάνωσαν οι Αθηναίοι μετά την ήττα τους στον πελοποννησιακό πόλεμο.
Οι πύργοι τα φρούρια και οι οχυρώσεις, έλεγχαν τους κύριους δρόμους και όλα τα περάσματα της Αττικής και χρησιμοποιόντουσαν σαν καταφύγια σε περίπτωση πολέμου η εχθρικής εισβολής.
Κατά την σύγκρουση του Δημήτριου Ποληορκητού με τον Κάσσανδρο, το φρούριο πολεμήθηκε και ήρθε στην δικαιοδοσία του δεύτερου, δηλαδή του Κάσσανδρο το 304 π.χ. Μετά από επτά χρόνια καταλήφθηκε από τον Δημήτριο, παραμένοντας σε αυτόν μέχρι το 283 π.χ.
Από τότε και μετά δεν υπάρχουν άλλες αναφορές σχετικά με την τύχη του φρουρίου της φυλής.
Η οχύρωση είναι χτισμένη στα ΝΔ του αρχαίου δήμου. Το φρούριο είχε δυο πύλες και έξι τετράγωνους πύργους και ένα στρογγυλό.
Νερό έπαιρνε από τέσσερις πηγές στα βόρεια, ενώ διέθετε και πολλές δεξαμενές σε περίπτωση πολιορκίας του.
Ο τετράγωνος πύργος του Λοιμικού, 4ου π.χ. στα Β – ΒΑ του φρουρίου, φύλαγε την δίοδο που οδηγούσε από την περιοχή του Άρματος προς την Σφενδάλη και τον Αυλώνα. Μάλλον χρησίμευε σαν πύργος από όπου στελνόταν σήματα με φωτιές.
ΑΝΟΙΞΗ ΤΟΥ 403 Π.Χ.
Εβδομήντα παλικάρια, εξόριστοι στην γειτονική Θήβα από το καθεστώς των τυράννων, με αρχηγό τον Θρασύβουλο μια νύχτα με άσχημες καιρικές συνθήκες, περνούν μέσα από τα λαγκάδια και τα βουνά και καταλαμβάνουν το φρούριο.
Κλείστηκαν μέσα και κήρυξαν εξέγερση.
Απαίτησαν την παράδοση των τυράννων και την αποκατάσταση της δημοκρατίας. Μετά την εξέγερση, ο κάμπος της φυλής γέμισε από ολιγαρχικούς. Καλά οπλισμένοι άντρες μαζί με το αριστοκρατικό ιππικό και με αρχηγό τους τον Ξενοφώντα, ξεκίνησαν την πολιορκία του φρουρίου.
Ο Θρασύβουλος και οι άντρες του άντεξαν την πολιορκία.
Μαθαίνοντας τα νέα στο Άστυ και άλλοι πολίτες φτάνουν και μπαίνουν και αυτοί μέσα στο κάστρο για να βοηθήσουν τον Θρασύβουλο.
Όταν οι ολιγαρχικοί σταμάτησαν την πολιορκία, μέσα στο κάστρο είχαν στριμωχτεί 1000 δημοκράτες που αντιστάθηκαν με θάρρος και με τόλμη και ήταν έτοιμη να κάνουν τα πάντα για να κερδίσουν αυτόν τον αγώνα.
Οι 1000 κατέβηκαν στο Φάληρο, και εκεί δόθηκε η τελειωτική μάχη.
Οι 1000 και ο Θρασύβουλος νίκησαν.
Ο Κριτίας, ο αρχηγός των τυράννων σκοτώθηκε.
Η δημοκρατία αποκαταστάθηκε.
Τα κατοπινά χρόνια ο μεγαλύτερος τίτλος τιμής για ένα Αθηναίο πολίτη, ήταν να λέει ότι ήταν << εκ του Φαλήρου λαός >> και ο ακόμα μεγαλύτερος, να λέει ότι ήταν << εκ της Φυλής >>.
Αυτό που ξέχασα να αναφέρω είναι, ότι το φρούριο της φυλής έπαιξε σημαντικό ρόλο και στην περίοδο του αγώνα του 1821.
Όποιος επισκεφτεί το φρούριο της φυλής θα ταξιδέψει σε άλλες εποχές.
Καθαρή ατμόσφαιρα, θετική ενέργεια, εύκολος διαλογισμός.
Καταπράσινο τοπίο με φοβερή θέα και πανέμορφα λουλούδια.
Τα τείχη του φρουρίου είναι καλοδιατηρημένα αλλά προσοχή στις πέτρες. Για να μπει κανείς μέσα, καλό θα ήταν να κάνει τον κύκλο γύρο από το φρούριο από την πίσω πλευρά όπως το βλέπουμε.
Από μπροστά είναι λίγο δύσκολο και επικίνδυνο διότι έχουν πέσει κάποια σημεία από τα τείχη και οι πέτρες για την ανάβαση δεν είναι και τόσο σταθερές.
Γεώργιος Λαμπής – Φρούριο Φυλής, Μάιος 2009.
